پک ۲ جلدی تاریخ ترکان چین و اویغورلار/انتشارات اختر

معرفی کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین

علاقه‌مندان به تاریخ ترکان حتماً نام هون‌ها را که یکی از قدیمی‌ترین اقوام شناخته‌شده ترک هستند، شنیده‌اند. کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین نوشته ارکین اکرم با رویکردی پژوهشی و تاریخی به‌دنبال پاسخ این پرسش است که با توجه به ساختار دولتی و قدرت نظامی پیشرفته هون‌ها آیا پیش از آنان نیز قبایل ترک در تاریخ حضور داشته‌اند یا خیر.

درباره کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین

در بررسی پیشینه تاریخی قوم ترک، یکی از اقوام شناخته‌شده هون‌ها هستند. هون‌ها در قرن سوم پیش از میلاد به رهبری تئومان توانستند حکومتی منسجم تشکیل دهند و او خود را حکمران بزرگ تانهو نامید. ارکین اکرم (Erkin Ekrem) در کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین (به ترکی: Çin kaynaklarina gore eski Turk kavimleri) با اشاره به ساختار پیشرفته و قدرتمند دولت و ارتش هون‌ها این پرسش را مطرح می‌کند که آیا می‌توان پیش از هون‌ها نیز ردپایی از قبایل ترک، محل سکونت آن‌ها، ارتباطات آن‌ها و روند تبدیل این قبایل به امپراتوری یافت. سپس، کتاب با بررسی قبیله‌ای شناخته‌شده از ترکان ایغور بررسی تاریخی خود را آغاز کرده و سپس به قبایل قدیمی‌تر می‌پردازد.

در بررسی‌هایی که بر روی تاریخ ترکان انجام شده، منابع مختلفی مرجع پژوهش قرار گرفته‌اند. برخی مورخان با استفاده از منابع اسلامی و بعضی شواهد حفاری به‌دست‌آمده پیدایش تاریخ ترکان را مربوط به مهاجرت‌های انجام‌شده در طول تاریخ می‌دانند. برخی دیگر از پژوهشگران با ارائه شواهدی از پیدایش زبان ترکی در زمان‌های بسیار دور، پیشینه زندگی ترکان را به ابتدای شکل‌گیری تاریخ می‌رسانند.

بااین‌حال، برخی دیگر از مورخان با استفاده از منابعی در یونان و روم باستان – مانند تاریخ هرودوت مورخ یونانی – دوره سکاها را آغاز حضور ترکان اولیه در تاریخ می‌دانند.

کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین با بررسی نگاه‌های مختلف سعی دارد ریشه شکل‌گیری قوم ترک را در طول تاریخ روشن‌تر سازد. از نکات لازم به ذکر در این کتاب آن است که تشابهات اسمی در قومیت‌ها و شخصیت‌ها بسیار بالا است (به‌عنوان مثال کلمه çin و chin با تلفظ مشابه چین در املای فارسی که اولین آن‌ها به سرزمین چین اشاره دارد و دومی به قوم و سلسله‌ای مشخص که در آن سرزمین حاکم بوده‌اند). بااین‌حال، پاورقی‌ها و ضبط لاتین اسامی به جلوگیری از سردرگمی کمک می‌کند.

ارکین اکرم کتاب خود را مانند سندی تاریخی پیش روی مخاطب قرار می‌دهد که خواندن آن نیازمند دقت و حوصله خواننده است.

کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به تاریخ و به‌ویژه تاریخ ترکان از مطالعه کتاب حاضر لذت برده و خواهند آموخت.

با ارکین اکرم بیشتر آشنا شویم

دکتر ارکین اکرم در سال 1964 در شهر لانژوی چین متولد و تا پایان تحصیلات دبیرستان در این شهر سکونت داشت. او مدرک پزشکی خود را از دانشگاه پزشکی سین‌کیانگ در سال 1986 دریافت کرد و در سال 1991 به ترکیه مهاجرت و مدرک کارشناسی ارشد و دکترای تاریخ خود را از دانشگاه حاجت تپه گرفت. او در حال حاضر دانشیار دپارتمان تاریخ این دانشگاه است و علاوه بر پژوهش‌های دانشگاهی در اتاق‌های فکر سازمان‌های مختلف در حوزه آسیا و شرق دور فعالیت می‌کند.

در بخشی از متن کتاب تاریخ ترکان در سرزمین باستانی چین می‌خوانیم

همان‌طور که می‌دانیم اولین دولت در تاریخ ترکان، هون‌ها می‌باشند. هون‌ها از همان ابتدا که به صحنه آمدند دارای ساختار دولتی و نظامی قوی بوده‌اند، یعنی به شکل یک امپراتوری بزرگ و قوی درآمده بودند. این در حالی است که ترکان اولیه به مدت طولانی در قسمت جنوب سیبری و شمال چین می‌زیسته‌اند. به عبارتی بعد از دولت و حکومت فدرالی، امپراتوری هون شکل گرفته است.

در مورد ترکان اولیه و قبل از هون در نوشته‌های زد. وی. توگان، اوگل بهاالدین و اِمِل اِسین به ندرت رو به رو می‌شویم، در نوشته‌ها و اثر اِبِرهارد هم دولت‌ها و قبایل مناطق شمالی چین بررسی شده است ولی تحقیق و بررسی کافی در مورد ترکان قبل از هون را نداشته است. و همین‌طور هرچند چین‌شناسان اروپایی این دوره از تاریخ ترک را مورد بررسی قرار داده‌اند ولی به شکل دقیق وارد این موضوع نشده‌اند.

کتاب‌های شیه- چی و هان- شو از منابع رسمی چین است که اطلاعاتی از قبایل و دولت‌های ترکان اولیه می‌دهد و تقسیم بندی‌های ترکان مانند هون‌ها را مورد بحث قرار داده است. ولی اطلاعات کافی در مورد قبایل و دولت ترک قبل از هون ارائه داده نشده است. همان طور که در مورد قدمت و نژاد دولت‌های قدیمی ترک مانند «تی» و «جونگ» اطلاعاتی کافی وجود ندارد، درباره قبایل قدیمی‌تر هم مانند: چوآن-یی، هسین-یو ، کوی-فانگ و یِن-یون، نیازمند یافتن اطلاعات کافی می‌باشد.

در این پژوهش براساس منابع چینی و سایر کتب‌های قدیمی و منبع مانند فلسفه، فال، شعر و یافته‌های باستان‌شناسی و نوشته‌های برنزی و بامبو، درباره قبایل ترک بهره جسته‌ایم. در این پژوهش موضوع را با آخرین یافته‌های باستان شناسی و نتایج برخی از پژوهش‌های دیگر مورد مقایسه و ارزیابی قرار داده‌ایم و سعی بر نشان دادن ویژگی‌ها و ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دولت‌های ترک قبل از هون را داریم.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم
ترکان در منابع چینی
پیشگفتار
مقدمه
متن اصلی
قسمت اول
A) نژاد و دودمان سلسله هسیا
B) اقوام ترک در دوره سلسله هسیا
قسمت دوم
A) نژاد و دودمان سلسله شانگ
B) قبایل ترک در دوره سلسله شانگ
1) کوی- فانگ
2) کونگ- فانگ و تو- فانگ
قسمت سوم
A) (نژاد و دودمان سلسله چوو)
B) قبایل تورک موجود در سلسله چوو
قسمت چهارم
A) نظرات جوامع موجود در سرزمین چین در ارتباط با جونگ و تی‌ها
B) مهاجرت و اقامت اقوام تی و جونگ‌ها در مناطق چینی
C) روابط فرهنگی تی و جونگ‌ها با دولت‌های محلی
نتیجه